صفر تا صد طراحی نمای بیرونی ساختمان

در حوزه معماری، اصول طراحی نمای بیرونی ساختمان از صفر تا صد مجموعه ای از دستورالعمل ها را در بر می گیرد که به طور یکپارچه نوآوری، تخصص و جذابیت بصری را در ایجاد نمای بیرونی ساختمان با هم ترکیب می کند.

اصول طراحی نمای ساختمان نشان دهنده ترکیبی هماهنگ از سادگی، پیچیدگی، پایداری و نوآوری است.

معماران می توانند با پیمایش در طیف امکانات طراحی، نماهایی ایجاد کنند که نه تنها از نظر بصری مجذوب کننده هستند، بلکه پاسخگوی نیازهای در حال تحول محیط پیرامون ما می باشند.

در این مقاله از شما دعوت می کنیم تا  یک سفری بصری را  در دنیای طراحی نمای ساختمان آغاز کنید و روایت معماری نمای های بیرونی را از صفر تا صد دنبال کنید.

طراحی نمای بیرون ساختمان

طراحی نمای بیرون ساختمان ترکیبی هماهنگ از زیبایی شناسی مدرن و عملکرد نمای ساختمان را در بر می گیرد.

و در زمینه‌های مختلف، از جمله خانه‌ها، ساختمان‌های تجاری و فضاهای عمومی، اهمیت زیادی دارد.

همانطور که میدانید نمای بیرون ساختمان اولین چیزی است که جلب توجه می کند؛ تفاوتی ندارد صحبت از  یک خانه، یک واحد تجاری یا یک مرکز خرید عمومی باشد، تصور اولیه ناظران و عموم مردم بر اساس طراحی بیرونی ساختمان ها شکل می گیرد؛

به همین خاطر یک نمای بیرونی با طراحی خیره کننده و خلاقانه می تواند تاثیر مثبت و ماندگاری در ذهن بینندگان ایجاد کند.

علاوه بر این رعایت کردن، اصول طراحی نمای ساختمان از صفر تا صد می تواند به صورت به انتقال هویت بصری ساختمان ها نیز کمک کند.

به عنوان مثال طراحی نمای بیرون یک واحد تجاری می تواند مفهوم و تصویر یک برند را منتقل کند، این در حالی است که نمای بیرون ویلا و ساختمان نشان دهنده سبک زندگی و شخصیت ساکنان است.

به صورت کلی، توجه به اصول طراحی نمای ساختمان از صفر تا صد برای ایجاد یک محیط جامع و جذاب بسیار مهم است.

فراتر از مبحث ظاهری و  تأثیرگذاری بر عملکرد و رویکرد ساختمان، از نمای ساختمان می توان به عنوان یک تجربه کلی در تعامل با یک فضا نام برد.

طراحی نمای بیرونی ساختمان با بهترین کیفیت، کیفیت زندگی را افزایش می دهد و به جذابیت کلی بصری و کاربردی محیط ساخته شده کمک می کند.

موارد موثر بر طراحی نمای بیرونی ساختمان

منحصر به فرد یک ساختمان از جمله زیبایی ظاهری و مقاومت در برابر شرایط محیطی را در بر بگیرد.

همچنین در مبحث طراحی نمای ساختمان عوامل بسیار زیادی تاثیر گذار است

در ادامه به بررسی برخی از موارد موثر بر طراحی نمای ساختمان اشاره شده است.

• سازگاری نما با عملکرد سازه
• سازگاری نما با شرایط اقلیمی
• نوع کاربری ساختمان

سازگاری نما با عملکرد سازه

استفاده از متریال مناسب و نوع مصالح ساختمانی برای طراحی یک نمای منحصر به فرد، یک موضوع کاملا حیاتی است.

در نتیجه انتخاب متریال از ابتدا برای سازگاری بهتر عملکرد نما با سازه از اهمیت بالایی برخوردار است.

سازگاری نما با شرایط

توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه یکی از اصول بسیار مهم طراحی صفر تا صد نمای بیرونی ساختمان است.

نمای ساختمان به عنوان یک پوشش مناسب برای هر سازه عمل می کند که وظیفه مراقبت از ساختمان در برابر شرایط آب و هوایی را دارد.

توصیه می شود طراحان قبل از طراحی نمای ساختمان شرایط اقلیمی شهر یا منطقه مورد نظر را در نظر بگیرند.

نوع کاربری ساختمان

یکی از مهم ترین عوامل موثر بر طراحی نمای بیرونی ، نوع کاربری ساختمان است.

نوع کاربری ساختمان ها اغلب می تواند به ساختمان های مسکونی، تجاری، ورزشی و غیره تقسیم شود.

طراحان و معماران باید در نظر بگیرند که به طور کلی هدف و رویکرد هر ساختمان به چه صورت است و با توجه به نوع کاربری، طراحی نمای ساختمان را در پیش بگیرند.

به طور مثال ،اصول طراحی نمای ساختمان از صفر تا صد برای یک مرکز خرید بزرگ باید به گونه ای باشد که مخاطبین را جذب کند و یا طراحی نمای یک شرکت تجاری علاوه بر پوشش دهی ساختمان باید جلوه ای منحصر به فرد به آن ببخشد.

انواع سبک های طراحی نمای ساختمان

سبک های طراحی نمای ساختمان طیف متنوعی از رویکردهای معماری را در بر می گیرد که به نگاه بصری و کاربرد کلی یک سازه کمک می کند.

این سبک ها اغلب منعکس کننده تأثیرات فرهنگی، تاریخی و تکنولوژیکی یک زمان و مکان خاص هستند.

در اینجا  به بررسی برخی از سبک های برجسته طراحی نمای ساختمان پرداخته شده است؛

• طراحی نما به سبک کلاسیک
• طراحی نما به سبک مدرن
• طراحی نما به سبک نئو کلاسیک
• طراحی نما به سبک مینیمال

طراحی نما به سبک کلاسیک

به طور کلی در طراحی نما به سبک کلاسیک از سمبل های معماری کلاسیک غرب از جمله ستون های بلند و سردر های خیره کننده استفاده می شود و به همین دلیل این سبک از طراحی نما در کشور ایران اغلب طرفداران قابل توجهی دارد.

متریال به کاربرده شده در طراحی نما به سبک رومی یا کلاسیک معمولا سنگ است به همین خاطر مشمول هزینه های زیادی می شود.

تراورتن یکی از سنگ های پرکاربرد در این نوع طراحی به حساب می آید. علاوه بر این می توان به دیگر متریال ها از جمله سیمان و مصالح پیش ساخته نیز در ساخت و اجرا طراحی نما به سبک کلاسیک اشاره کرد.

طراحی نما به سبک مدرن

از طراحی نما به سبک مدرن می توان به عنوان یکی از مورد علاقه ترین سبک ها طراحی نما در بین معماران نام برد.

طراحی نما به سبک مدرن در قالب طرح نمای ساختمان ساده و هم با قالب طرح نمای پیچیده و با توجه به جزئیات زیاد اجرا می شود و اغلب از خطوط عمودی و افقی تشکیل می گردد.

این نوع از سبک طراحی نما در عین سادگی کاربرد های فراوانی دارد و در همچنین در طراحی آن می توان از جدید ترین تکنولوژی های دنیا استفاده کرد.

علاوه بر این، در این نوع سبک از طراحی نما برعکس نمای کلاسیک از هیچ نوع سمبل یا اِلمانی استفاده نمی شود.

طراحی نما به سبک نئوکلاسیک

این نوع از طراحی نما به سبک کلاسیک بسیار نزدیک است، با این تفاوت که در طراحی سبک نئوکلاسیک از ابزار ها و جزئیات ساده تری استفاده می شود.

به طور کلی در سبک نئوکلاسیک، هیچ اثری از افراط در استفاده از سمبل های اغراق آمیز وجود ندارد و شاهد یک نمای کلاسیک و در عین حال شیک هستید.

طراحی نمای ساختمان به سبک مینیمال

در طراحی نمای ساختمان یک طبقه به سبک مینیمال یا ساده، بیننده شاهد خطوط مستقیم بر روی ساختمان است که می توان از این ویژگی به عنوان جذاب ترین قسمت سبک مینیمال اشاره کرد.

همچنین در این نوع طراحی، اغلب از پالت رنگی سفید و یا تک رنگ ها استفاده می شود که این انتخاب ظاهری شیک و مدرن را برای ساختمان به ارمغان می آورد.

علاوه بر این در سبک مینیمال از تزئینات زیادی استفاده نمی شود و اصول طراحی نمای ساختمان از صفر تا صد به سبک مینیمال بر پایه استفاده حداقلی از مصالح و متریال کاربردی است.

طراحی نما بر اساس کاربری

یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین موارد در طراحی نمای ساختمان، توجه به نوع کاربری آن است. همانطور که می‌دانید هر یک از ساختمان‌های موجود در شهر ممکن است کاربری متفاوتی داشته باشند و نمای آن‌ها نیز باید هویتشان را به خوبی معرفی کنند.

با توجه به انواع کاربری‌ها می‌توان نماهای متفاوتی را طراحی کرد که هر یک از آن‌ها در زیر به صورت کامل به شما معرفی می‌شوند:‌

• طراحی نمای بیرونی خانه های مسکونی

ساختمان‌های مسکونی ممکن است در سبک‌های مختلفی مانند مدرن، ‌سنتی و کلاسیک طراحی شوند. بر همین اساس نیز پلان و نماهای آن‌ها را طراحی می‌کنند که موارد دیگری مانند مصالح رایج و بومی منطقه و شهر، بودجه کارفرما و مطابقت با فضاهای داخلی پلان نیز در آن موثر هستند.

اما با توجه به مسکونی بودن ساختمان و اهمیت آسایش ساکنان آن بیشتر می‌شود. از طرفی آلودگی صوتی یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در طراحی نمای ساختمان های مسکونی است. در نتیجه باید از شیشه‌های دوجداره و عایق صوتی در بناهای مجاور خیابان و اتوبان‌های پرتردد استفاده کرد.

از دیگر موارد موثر در نمای ساختمان‌های مسکونی کنترل دید و حفظ محرمیت برای ایجاد محیطی آرام‌بخش و امن نیز هستند.

• طراحی نمای ساختمان اداری (نمای دفاتر کار، ادارات و بانک‌ها)

این نما، بیان‌کننده هویت سازمان است و نماد بصری آن نیز شناخته می‌شود. سبک طراحی نما باید مطابق با نوع کار سازمان و اداره نمایش داده شود.

• طراحی نمای ویلا

ویلاها ممکن است به صورت دائمی و موقت مورداستفاده خانواده‌ها قرار بگیرند. از طرف دیگر به دلیل استفاده در مناطق خوش آب و هوا باید زیبایی و جذابیت بصری بیشتری برای ساکنانش داشته باشد.

این نوع نما، محدودیت‌های کم‌تری مانند هماهنگی با نماهای مجاور و گرفتن مجوزهای کمیته نما دارد.

چون معمار می‌تواند بعد از تعیین محل قرارگیری ساختمان، توجه به سبک بنا، سلیقه کارفرما و جهت‌گیری‌های جغرافیایی، بهترین نوع نما را با توجه به شرایط اقلیمی طراحی کند.

البته فراموش نکنید که برای طراحی نمای ساختمان ویلایی باید به موارد دیگری چون شدت و جهت تابش، باد و باران و عوامل مزاحم جوی نیز توجه کنید. این‌گونه می‌توان بازشوها و جهت‌گیری های بهتری را در نما اعمال کرد.

• نمای تجاری (نمای پاساژ و فروشگاه)

نما در ساختمان‌های تجاری باید آن‌قدری جذابیت داشته باشد که مخاطب را در کم‌ترین زمان ممکن به خود جذب کند. به همین دلیل طراحی آن نیازمند دقت و حساسیت بالایی است.

طراح نیز باید با استفاده از نوع تجارت کارفرما، بهترین طراحی، رنگ‌بندی، نورپردازی و استفاده از متریال را در طراحی نمای تجاری اعمال کند. جالب است بدانید که در نمای تجاری نیز مانند نمای ادارای می‌توان برای جذابیت بیشتر از شیشه در سطوح وسیعی استفاده کرد.

• طراحی نمای صنعتی (نمای کارخانه، کارگاه)

در گذشته برای ساختمان‌های صنعتی مانند کارخانه‌ها و کارگاه‌ها از نمای خاصی استفاده نمی‌شد. اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و اهمیت توجه بشتر به ظاهر ساختمان، طراحی نمای ساختمان صنعتی اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

شما نیز می‌توانید در هنگام طراحی این نوع نما، مواردی مانند اجرای نمای مستحکم،‌ درنظرگرفتن عوامل زیست محیطی،‌ شکل ظاهری ساختمان، رنگ‌شناسی با توجه به محصولات و برند کارخانه و کارگاه،‌ نورپردازی، موارد ایمنی و بودجه را به یاد داشته باشید.

• نمای آموزشی (دانشگاه، مدرسه، مهدکودک و آموزشگاه)

با توجه به وسیع بودن متراژ مراکز آموزشی طراحی نمای بیرون ساختمان آن‌ها نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و شما باید برای طراحی آن به موارد مهم دیگری مثل تعداد طبقات، مساحت، سطح اشتغال و مقدار بودجه نیز توجه کنید تا بتوانید بهترین و جذاب‌ترین نما را برای ساختمان‌های آموزشی طراحی کنید.

• طراحی نمای ساختمان درمانی (نمای بیمارستان، درمانگاه و آزمایشگاه)

قبل از هر چیزی باید بدانید که بیشتر مراجعین به بیمارستان‌ها ممکن است به دلیل بیماری روحیه خوبی نداشته باشند.

از طرف دیگر کارمندان بیمارستان نیز به دلیل فشارهای کاری ناشی از خدمت در بیمارستان‌ها ممکن است انگیزه خود را برای گذراندن شغلشان از دست بدهند. همین امر نیز اهمیت طراحی نمای مراکز درمانی را بیشتر می‌کند و طراحان باید تمام تلاش خود را برای طراحی نمای ساختمانی جذاب، زیبا و آرام‌بخش استفاده کنند.

این‌گونه بیماران و کارکنان بهتر می‌توانند در چنین فضایی زمان بگذرانند. شما نیز می‌توانید با توجه به مواردی مانند هماهنگی اجزاء، ایمنی،‌ زیبایی و آرام‌بخشی، پاکیزگی و قابل شست و شو بودن مصالح آن، پویایی نمای بیمارستان، نورپردازی مناسب بدون زیاده‌روی و ترکیب رنگ مناسب با فضاهای درمانی (توجه به روان‌شناسی رنگ)، نمایی هر چه بهتر و جذاب‌تر را برای انواع مراکز درمانی طراحی کنید.

مهمترین متریال در طراحی نمای ساختمان

هر یک از سبک‌های معماری، نمای مخصوص به خود را دارند و متریال‌های متفاوتی نیز در آن‌ها استفاده می‌شود. شما نیز می‌توانید در زیر با چند متریال پرکابرد، در طراحی نمای ساختمان آشنا شوید:‌

• سرامیک:‌ شما می‌توانید با استفاده از متریال سرامیک،‌ زیبایی، انرژی بیشتر، بهره‌وری اقتصادی و پایداری نما را به صورت هم‌زمان حفظ کنید. جالب است بدانید که این نوع نما، رطوبت را بسیار بهتر تنظیم می‌کند و تنوع زیادی در طرح،‌ رنگ و ابعاد دارد. از طرف دیگر مقاومت سرامیک نیز در برابر آتش، یخبندان، زلزله، رعد و برق،‌ گرما و سرما بیشتر از موارد دیگر است.

• بتن:‌ این متریال، به صورت پانل‌های بتنی تولید می‌شود و با داشتن ظاهری قوی و عظیم به زیبایی هر چه بیشتر نما کمک می‌کند. استفاده از بتن در طراحی نمای ساختمان، باعث ایجاد حس سردی آن می‌شود.

اما می‌توان این سردی سنگ را به وسیله ترکیب مصالحی با رنگ‌های گرم‌تر مانند سنگ آهک، کوارتز و گرانیت کاهش داد. مقاومت در برابر تاثیرات جوی، مقرون به صرفه بودن،‌ مقاومت در برابر فرسایش و زنگ‌زدگی، مقاومت در برابر آتش‌سوزی و آفت‌هایی مانند موریانه، از دیگر ویژگی های منحصر به فرد متریال بتن در نما است.

• سنگ:‌ متریال سنگ در بیشتر مواقع با مواد و مصالح دیگری در طراحی نما مورداستفاده قرار می‌گیرد و گاهی نیز به عنوان عنصر اصلی ساختمان و نما محسوب می‌شود. این متریال، به دلیل مقاومت بالایش، به نگه‌داری کم‌تری نیاز دارد.

اما فراموش نکنید که برای اجرای نمای سنگی باکیفیت، باید هزینه زیادی را برای اجرای آن توسط متخصصان بپردازید. از طرفی در هنگام استفاده از متریال سنگ در نما باید از عایق اضافی استفاده کنید. چون سنگ عایق خوبی نیست.

به همین دلیل هم بیشتر از سنگ برای ایجاد نقطه کانونی و عنصری تزیینی استفاده می‌کنند. جالب است بدانید که سنگ بعد از استفاده و تخریب ساختمان قابل بازیافت است و به صورت مات و طبیعی نیز برای سلایق مختلف تولید می‌شود.

• آجر: نماهای آجری، به عنوان یکی از متدوال‌ترین انواع نماها شناخته می‌شود و از گذشته تاکنون نیز با طراحی‌های مختلف در نما استفاده می‌شود. قیمت نصب پایین‌تر، امکان نصب در هر زمان و قابلیت ترکیب بهتر و بیشتر با مصالح دیگر، از مزایای اصلی و مهم آجر به شمار می‌روند.
• شیشه:‌ استفاده از شیشه و دیوارهای شیشه‌ای بیشتر، در نماهایی با سبک طراحی مدرن‌تر امری متداوال است و خودنمایی بیشتری نیز نسبت به ساختمان‌های مجاور خود دارد. دلیل این جلوه بیشتر نیز طراحی خاص‌تر و جذابیت بیشتر نمای شیشه ای است.

طراحی نمای ساختمان با استفاده از شیشه، بیشترین استفاده از نور روز و همچنین ایجاد عایق صوتی و حرارتی محکمی در نمای ساختمان را به همراه دارد. البته فراموش نکنید که نماهای شیشه‌ای در زمستان باعث سردتر شدن فضای داخلی و گرم‌تر شدن آن در تابستان می‌شود.

همین موضوع نیز ممکن است هزینه‌های اضافی را به دلیل استفاده بیشتر از وسایل سرمایشی و گرمایشی برای شما به همراه داشته باشد.

• چوب:‌ استفاده از چوب در نما به ترکیب‌بندی بهتر مصالح و گرم‌تر شدن انواع نماهای مدرن و کلاسیک کمک می‌کند. از طرفی شما می‌توانید با استفاده از چوب، زیبایی و جذابیت طبیعی‌تری را در طراحی نما ایجاد کنید.
• فولاد:‌ استفاده از فولاد در نما به شما کمک می‌کند تا عایق مقاومی را در برابر آب و هوا ایجاد کنید. از طرفی درخشش صیقلی آن نیز به جذابیت بصری نما کمک می‌کند.

حفظ کیفیت در چندین دهه و مقاومت زیاد در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نیز از ویژگی‌های مثبت دیگر فولاد و استیل است. این متریال نیز قابل بازیافت است و می‌توان برای حفظ بیشتر محیط زیست از آن استفاده کرد.

• آلومینیوم: ‌استفاده از این متریال برای ایجاد نمایی جذاب، منحصر به فرد و زیبا به لحاظ بصری به شما پیشنهاد می‌شود. از طرفی استفاده از آلومینیوم در طراحی نمای ساختمان با وجود سبک‌وزنی و آسانی نصب به هر شکل و ابعاد، باعث پایداری بیشتر نما و کاهش وزن کلی ساختمان نیز می‌شود.

نکات مهم در طراحی نمای ساختمان

فراموش نکنید که نما به عنوان اولین جزء یک ساختمان در برابر چشم بیننده قرار می‌گیرد و بر روح و روان او تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل باید برای طراحی بهتر نما، موارد زیر را به یاد داشته باشید:‌

• نوع عملکرد ساختمان
• اقلیم منطقه
• بافت منطقه
• تعداد طبقات ساختمان
• زاویه دید ساختمان و دسترسی‌های آن به کوچه و خیابان
• ورودی‌های نور
• فاصله ساختمان مورد طراحی با ساختمان‌های مجاور

هزینه طراحی نمای ساختمان چقدر است؟

جالب است بدانید که طراحی هر یک از نماهای ساختمان ممکن است هزینه‌های متفاوتی داشته باشند. اما به صورت کلی با توجه به تعرفه‌های شهرداری و نظام مهندسی، هزینه طراحی نمای ساختمان در ایران از متری ۱۰۰۰۰ تومان به بالا تعیین می‌شود و برخی دیگر از معماران نیز طراحی نمای ساختمان را با متری ۹۰۰۰۰ تومان انجام می‌دهند.

عوامل موثر بر قیمت طراحی نما ساختمان

طراحی نما نیز مانند موارد دیگر قیمت‌هایی متفاوت دارد و عوامل زیر نیز تعیین‌کننده مقدار آن هستند:‌

• متراژ نما
• سبک طراحی نما ساختمان
• نوع متریال
• موقعیت مکانی ساختمان
• نوع کاربری ساختمان
• نوسانات بازار و قیمت متریال و اجرای نما

جمع‌بندی

در اصل، اصول صفر تا صد طراحی نمای ساختمان بر یک رویکرد کلی نگر و پیشرو تاکید دارد و تضمین می کند که رعایت کردن هر مرحله ذکر شده از طراحی نما، به اجرای یک نمای خارجی ساختمان هماهنگ، کاربردی و از نظر بصری چشمگیر کمک می کند.

در نتیجه، موفقیت در اجرای طراحی نمای ساختمان اصولی، به تعادلی دقیق بین اقدامات تخصصی و عملکرد  نوآورانه مرتبط است.